RODEN - In de kop van Drenthe ligt bij Lieveren het Lieverderbosch, dat relatief gezien redelijk oud is. Dit bos ligt in een beekdal met ingesloten stroken nat grasland. Karakteristiek voor het gebied zijn varens (vooral adelaarsvaren) en veel oude eiken. In de delen van het bos waar veel schaduw voorkomt, groeit de boswederik. Tevens wordt de struiklaag gevormd door hazelaar, hulst en lijsterbos.


Basis van de biodiversiteit

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft samen met Wilde Bomen en Ecologisch Adviesbureau Maes en Landschapsbeheer Flevoland eerder 'Attentielijst bedreigde wilde bomen en struiken' opgesteld. Volgens RCE geeft aan dat wilde bomen en struiken de basis vormen van de biodiversiteit. Gezien het feit dat veel bomen en struiken worden bedreigd met uitsterven, zijn de 'Actielijsten' opgesteld.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft op haar site gemeld dat de natuurlijke bosvegetatie vrijwel geheel is verdwenen in Nederland. Zo zijn van bijna alle soorten met een wilde herkomst nog wat kleine restpopulaties aanwezig.

In Nederland zijn zo'n honderd soorten inheemse bomen en struiken te vinden, waarvan de helft bedreigd wordt in het voortbestaan. Tevens zouden al soorten zijn uitgestorven. Veel lokale locaties zijn te klein en worden daarom bedreigd in het voortbestaan.

Bomen- en struikensoorten Drenthe

Deze week kwamen berichten in de regionale media dat in Drenthe door het RCE zo'n 19 bomen- en struikensoorten op een attentielijst zijn geplaatst. Hierbij ging het over de actielijst met wilde bomen- en plantensoorten in Drenthe die onder bedreiging voor uitsterving liggen. Recent is de kale struweelroos in Drenthe reeds uitgestorven. Mogelijk geldt dit ook voor de bosroos.

In juli 2021 gaf ecoloog Bert Maes aan dat in het bomenbeleid van Nederland veel te weinig oog is voor oude wilde bomen. Tevens gaf hij aan dat de bossenstrategie een ramp voor de natuur is. Ecoloog en cultuurhistoricus Maes heeft samen met medewerkers 30 jaar lang gewerkt aan een inventarisatie welke bomen en struiken behoren tot de wilde flora van Nederland. Daaruit is een boekwerk ontstaan van 720 pagina's 'Atlas van wilde bomen en struiken'.

Regionale media geven nu aan dat er nog 100 wilde bomen- en plantensoorten voorkomen in Nederland. En hiervan zou dus de helft bedreigd worden in het voortbestaan. Om dit tegen te kunnen gaan, worden de plaatsen waar deze bomen en planten voorkomen, goed beheerd. Het is opvallend te noemen dat bepaalde inheemse soorten in Drenthe niet meer voorkomen, terwijl ze wel in de rest van Nederland voorkomen. Hierbij valt te denken aan de wintereik en de haagbeuk.

Landschapsbeheer Drenthe is van mening dat door goed beheer van groeiplaatsen het mogelijk is om het proces van uitsterven te stoppen. Daardoor zouden de populaties wilde bomen en struiken in Nederland weer gaan groeien. De wilde bomen en struiken behoren tot de autochtone flora van Nederland. De soorten hebben zich aangepast aan lokale omstandigheden, ze zijn minder vatbaar voor ziektes en beter bestand tegen klimaatveranderingen.

Opleiding Autochtone bomen en struiken in Drenthe

De provincie wil dit groene erfgoed behouden. Daarom gaat Landschapsbeheer Drenthe de leergang 'Autochtone bomen en struiken in Drenthe' aanbieden (in 2023 en 2024). De leergang zal handvatten en kennis gaan geven om de soorten te herkennen en in kaart te brengen in Drenthe. Tevens worden oude beheervormen en kenmerken van oorspronkelijke groeiplaatsen geleerd om deze te herkennen. Meer informatie over de leergang is te vinden op de site.